Seniorzy muszą się mierzyć z takimi samymi zaburzeniami i chorobami psychicznymi jak osoby młodsze. Jednak są dolegliwości, występujące w niektórych grupach wiekowych częściej niż w innych. Jeśli chodzi o osoby starsze, to dominują u nich takie problemy jak:
Osoby starsze często mierzą się z takimi dolegliwościami psychicznymi jak: depresja, zaburzenia snu, zaburzenia lękowe, otępienia i zaburzenia pamięci. W wieku senioralnym zdrowie psychiczne może też silnie oddziaływać na zdrowie ciała i odwrotnie, choroby ciała mogą mocno obniżać jakość zdrowia psychicznego. Zaburzenia zdrowia psychicznego seniorów przypominają niekiedy te, z którymi zmagają się osoby młodsze, ale wymagają specjalistycznego leczenia dostosowanego do wieku. W naszym ośrodku pracują nie tylko psychiatrzy, ale także psychogeriatrzy, którzy specjalizują się w opiece psychiatrycznej osób po 60 r. ż.
Lekarz psychiatra pomagający osobom starszym musi wziąć pod uwagę inne choroby z jakimi zmaga się senior, bacznie przyjrzeć się lekom, które pacjent przyjmuje. Bardzo ważna jest współpraca lekarza nie tylko z pacjentem, ale także z jego rodziną. Informacje od bliskich mogą pomóc postawić właściwą diagnozę, z kolei wskazówki lekarza, kierowane do rodziny ułatwią opiekę nad chorym.
W „Promente” na choroby psychiczne u osób starszych patrzymy wieloaspektowo, lekarz psychiatra konsultuje się z neurologiem i neuropsychologiem, aby mieć jak najpełniejszy obraz problemów pacjenta.
Jednym z częściej występujących problemów psychicznych u osób starszych jest depresja. Na szczęście można ją wyleczyć, najskuteczniejsze jest połączenie farmakoterapii i psychoterapii, ale oczywiście wybór metody zależy od konkretnego przypadku. Jest wiele różnych, nowoczesnych leków oraz form pomocy psychologicznej i psychoterapii.
Według różnych źródeł depresja dotyka od 10 do 30 proc. osób starszych. Seniorzy są na nią bardziej narażeni z powodu różnych zmian w życiu, takich jak: niesprawność, rozłąka z dziećmi, utrata współmałżonka, choroby przewlekłe, przejście na emeryturę, śmierć znajomych.
Depresja u osób starszych jest oczywiście powiązana z obniżonym nastrojem i przygnębieniem, ale bywa, że jej obraz jest nieco inny niż u młodszych, częściej występują:
W każdym wieku depresja może się wiązać z problemami dotyczącymi funkcji poznawczych. U pacjentów zarówno młodych jak i starszych występują zniekształcenia poznawcze, czyli negatywne myśli o sobie, świecie i przyszłości oraz deficyty poznawcze, takie jak osłabienie uwagi, pamięci, mniejsze możliwości w zakresie uczenia się. Badacze szacują, że w fazie ostrej depresji, aż 94 proc. osób ma zaburzenia poznawcze. W „Promente” pacjenci z depresją, nie tylko uzyskają pomoc w walce z główną chorobą, specjaliści z zakresu neurologii oraz neuropsychologii zbadają ich funkcje poznawcze i zadbają o nie.
Inny problem medyczny, który występuje u osób starszych nieco częściej , to majaczenie. Jest to rodzaj zaburzenia świadomości. Chory jest zdezorientowany, nie wie gdzie się znajduje, co się dzieje, traci poczucie czasu. Ma trudności z utrzymaniem uwagi. Mogą także wystąpić omamy. Majaczenie obserwuje się u osób powyżej 65 roku życia, które przyjmują dużo leków. Może się pojawić także po operacji i po nagłym odstawieniu leków. Na szczęście zaburzenie to jest przemijające.
Dolegliwości psychiczne dotykają bardzo dużą część społeczeństwa. Wciąż jednak pozostają tematem tabu. Z obserwacji lekarzy psychiatrów wynika, że pacjenci najbardziej boją się stygmatyzacji, postrzegania ich przez pryzmat choroby. Tego, że inni ludzie uznają dolegliwości psychiczne za oznakę słabość. I dlatego pozostają one tematem krępującym, niewygodnym, którego się wstydzimy. Tymczasem tego typu kłopoty zdrowotne są bardzo rozpowszechnione.
O problemach kardiologicznych mówi się bez żadnego skrępowania, wiemy, że mając chore serce otrzymamy od innych współczucie i pomoc. Inaczej jest z chorobami psychicznymi, które mogą wywołać co najmniej zakłopotanie u rozmówcy. Jest jeszcze inny powód, który sprawia, że ludzie nie chcą przyjść do psychiatry: lękają się, że choroba psychiczna może spowodować utratę pracy, stanowiska, że nie będą mogli pełnić funkcji kierowniczych. Tak nie jest. W większości przypadków pacjenci mogą pozostać w swojej pracy, na swoim stanowisku. Oczywiście wtedy, kiedy podejmą leczenie, gdy będą go unikać, to sytuacja może się wymknąć spod kontroli, ponieważ jeśli ktoś ma poważną chorobę, to jej objawy na tyle się nasilą, że w końcu w trybie pilnym zostanie przyjęty do szpitala psychiatrycznego.
„Uważam, że wiele osób ma takie poczucie, że choroby fizyczne występują jakby niezależnie od danego człowieka, a w przypadku chorób psychicznych jest inaczej, pewnie nawet nieświadomie sądzi się, że takie dolegliwości mogą być oznaką jakiejś słabości. Tymczasem bardzo często jest odwrotnie. Takie choroby jak cukrzyca lub niektóre choroby układu krążenia są wynikiem niezdrowego stylu życia, który przez lata prowadziła dana osoby. To, że choroby psychiczne są nadal tematem niewygodnym w rodzinach widać w gabinetach psychiatrycznych. Lekarzom trudno się czasami czegoś konkretnego dowiedzieć o chorobach psychicznych w rodzinie. Ponieważ informacje bywają ukrywane, nawet w ścisłym rodzinnym gronie” – mówi Beata Przybysławska, lekarz psychiatra z Promente.
Najczęściej zmagamy się z depresją. Według WHO, ta choroba jest w czołówce najczęściej występujących dolegliwości na świecie. Z raportu „Ochrona Zdrowia Psychicznego w Polsce” z 2014 wynika, że od jednej czwartej do jednej trzeciej osób w populacji ma w danym roku jakieś zaburzenia psychiczne. Najczęściej występują zaburzenia lękowe – cierpi na nie co szósta osoba. Jedna osoba na dziesięć ma problem z zaburzeniami nastroju, głównie z depresją. Około 7 proc. społeczeństwa cierpi na bezsenność, zaś uzależnienia to problem dotykający ponad 4 proc. populacji. Weźmy jednak pod uwagę, że to dane sprzed kilku lat, zanim mieliśmy do czynienia z epidemią koronawirusa. Teraz może być pod niektórymi względami jeszcze gorzej.
Chorzy nie zgłaszają się do lekarza jeszcze z innych powodów, na przykład boją się, że będą musieli brać leki przez długi czas, niepokoją ich także skutki uboczne medykamentów. A wcale nie musi ich być: objawy uboczne nie zawsze występują i nie zawsze pigułki łyka się przez lata albo do końca życia. Jeśli jednak działania nieporządane się pojawią (mogą one przecież wystąpić nawet po lekach wydawanych bez recepty), to lekarz może przepisać inny lek, lepiej tolerowany przez danego pacjenta.
Pierwsza wizyta u psychiatry trwa zazwyczaj długo. Wszystkie ważne kwestie trzeba dokładnie wyjaśnić, lekarz przeprowadza dokładny wywiad, później musi wyjaśnić pacjentowi diagnozę, opisać sposób leczenia, omówić rokowanie. Lekarz powinien odpowiedzieć na wszystkie pytania pacjenta, dać mu czas na zastanowienie się, czy wszystko rozumie. Leczenie jest skuteczniejsze, gdy chory ufa swojemu lekarzowi i rozumie jego decyzje. Pamiętajmy, że jeśli czujemy się niepewnie, potrzebujemy wsparcia, to możemy wejść z osobą towarzyszącą do gabinetu lekarskiego. Takie prawo ma każdy pacjent. Obserwacje osoby bliskiej mogą być bardzo cenne dla lekarza.
Do pierwszej wizyty nie trzeba się przygotowywać w szczególny sposób, ale na pewno pomocne będzie, jeśli pacjent przyniesie ze sobą wszelką dokumentacje medyczną, wyniki badań, na przykład rezonansu, tomografii głowy, a nawet poziomu hormonów, wypisy ze szpitala, jeśli w nich był albo historię dotychczasowego leczenia psychiatrycznego. Na pierwszej wizycie lekarz zapyta o choroby przewlekłe, leki przyjmowane na stałe, przebyte operacje. Taka wiedza ułatwi bezpieczny dobór leku. Poza tym naturę zgłaszanych objawów mogą wyjaśniać na przykład choroby somatyczne. Niektóre objawy psychiczne bywają także skutkiem ubocznym przyjmowanych leków. Najlepiej więc mieć ze sobą spis leków, które się przyjmuje albo przynieść je ze sobą, bądź po prostu wymienić podczas wizyty (jeśli mamy ich nazwy w głowie).
W “Promente” podchodzimy do leczenia kompleksowo. Pacjenci mogą liczyć na opiekę neurologa, psychiatry i neuropsychologa. W Centrum prowadzone są także badania naukowe, co daje naszym pacjentom dodatkowe możliwości w zakresie diagnozy i leczenia.
poniedziałek 16:00 – 20:00
środa 16:00 – 19:00