Problemy z pamięcią kojarzą się przede wszystkim z zaawansowanym wiekiem. Niestety, osłabienie tej funkcji może wystąpić także u osób młodszych, a powody mogą być różne. Gdy zauważymy, że nasza pamięć jest słabsza warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże ustalić przyczynę kłopotów.
Za mało snu, witamin i wody, a za dużo stresu
Na pamięć i koncentrację źle działają między innymi: nieodpowiednia dieta (niedobór żelaza, witamin z grupy B), za mało snu, przewlekły stres, złe nawodnienie organizmu. Badania sugerują, że ochronny wpływ na funkcje poznawcze mają: selen, witaminy z grupy B, witamina D. Niedobory tych składników mogą osłabiać nasze możliwości intelektulane.
Choroby somatyczne, a pamięć
Na stan naszych funkcji poznawczych wpływają także choroby, takie jak: dolegliwości układu krążenia, zaburzenia metaboliczne (np. cukrzyca), a także borelioza, celiaklia. Zaburzenia funkcji poznawczych dotyczą 30-70 procent chorych na stwardnienie rozsiane, które jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób neurologicznych u osób młodych. Generalnie u osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne, takie jak: układowy toczeń trzewny, zespół antyfosfolipidowy występują objawy ze strony wielu układów i narządów, mogą to być także problemy z pamięcią. Dysfunkcji poznawczych doświadczają także osoby z zaburzeniami hormonalnymi (niedoczynnością i nadczynnością tarczycy). Neurologicznymi przyczynami zaburzeń pamięci są także: ogniskowe uszkodzenia mózgu (krwiaki, guzy), zwyrodnienia w obrębie istoty białej, rzadkie procesy zwyrodnieniowe (choroba Wilsona czy Huntingtona, choroba Creutzfeldta-Jakoba).
Problemy osób z depresją
Problemy poznawcze mają także osoby cierpiące na depresję. Wielu specjalistów uważa, że poza chorobą Alzheimera to najczęściej występująca przyczyna kłopotów z pamięcią. W czasie pandemii wiele osób mówi o tzw. “mgle pocovidowej”, czyli problemach z pamięcią występujących po zakażeniu koronawirusem. Chodzi o takie dolegliwości neurologiczne jak: problemy z koncentracją, trudności ze skupieniem uwagi, „zamglenie” świadomości. Przed pandemią objawy te określano potocznie mianem “mgły mózgowej”. U niektórych młodych pacjentów nawet z niezbyt uciążliwym przebiegiem infekcji wywołanej SARS-CoV-2 badacze zaobserwowali występowanie łagodnych zaburzeń poznawczych. Generalnie infekcje bakteryjne i wirusowe mogą pogarszać pamięć, na szczęście zazwyczaj tymczasowo.
OBS – Obturacyjny Bezdech Senny
Przyczyną problemów z pamięcią może być także OBS, czyli Obturacyjny Bezdech Senny. W badaniach neuropsychologicznych u chorych na OBS występują zaburzenia percepcji — zwłaszcza pamięci wzrokowej odroczonej, korelują one ze stopniem ciężkości choroby. Obturacyjny bezdech podczas snu pojawia się u osób dorosłych w bardzo różnym wieku, ale częściej u starszych, bardziej narażone na wystąpienie tej dolegliwości są osoby otyłe. Schorzenie to polega na powtarzających się epizodach bezdechów i spłyceń oddechu spowodowanych całkowitą lub częściową blokadą przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Choroby otępienne/choroba Alzheimera
W przypadku ludzi w średnim wieku problemy z pamięcią mogą wynikać także z chorób otępiennych, ale sytuacje te są rzadkie i wiążą się z wariantami genetycznymi chorób, na przykład choroby Alzheimera.
Kiedy odczuwamy pogorszenie funkcji poznawczych warto skonsultować się ze specjalistami (zobacz: leczenie Parkinsona, leczenie choroby Alzheimera) i jak najszybciej ustalić źródło problemu, a jeśli to możliwe (w większości przypadków tak będzie) zająć się leczeniem głównego schorzenia.
Bibliografia:
Małgorzata Farnik, Władysław Pierzchał, 2007, Ocena zaburzeń procesów pamięciowych u chorych
na obturacyjny bezdech senny, Pneumonologia i Alergologia Polska
Iwona Wawer, Dietetyczne niedobory mikroskładników i suplementacja w chorobach neurologicznych, Neurologia parktyczna 6/2017
Magdalena Celińska-Löwenhoff, Jacek Musiał,2012, Zaburzenia psychiczne w chorobach autoimmunologicznych – problemy diagnostyczno-terapeutyczne, Psychiatria Polska
